Wykład 1 z socjologii edukacji (Łabuć- Kryska)
Socjologia edukacji zajmuje się problemami społecznymi, które wcześniej były poruszone w filozofii, legendach, baśniach.
-wcześniej nie było badana temat problemów społecznych, dopiero od ok. 1837r., gdy A. Comte wydał 4 tom filozofii pozytywnej, gdzie podał 3 warunki powstawania dyscypliny naukowej:
1)nazwał tę dyscyplinę socjologią (nauką o społeczeństwie)
2)określił przedmiot badań nowej dyscypliny naukowej- jej przedmiotem było życie społeczne, funkcjonowanie społeczne
3)metody badań, którymi będzie się posługiwać ta dyscyplina:
-obserwacja czysta
-metoda historyczna
-metoda porównawcza
-metoda opisowa
-eksperyment
-analiza historyczna
Od 1837r. socjologia zaczęła się rozwijać jako osobna dyscyplina naukowa.
Subdyscypliny socjologii bądź działy dyscypliny naukowej- nie dało się badać życia społecznego jako całości:
-socjologia wychowania- od jakości wychowania zależy jakość życia społecznego
* w Polsce (w okresie międzywojennym)rozwój socjologii wrócił z USA za sprawą Floriana Znanieckiego- zajmował się kształceniem socjologów
* Chałasiński- uwzględniał problemy edukacyjne
* w Poznaniu ukazało się pierwsze czasopismo „Przegląd socjologiczny”
* Ludwig Krzywicki, Edward Abramowski, Błachowski
* w 1945r. likwidowano uczelnie socjologiczne, aż do 1956r., gdzie socjologię przywrócono do łask
Dyscypliny socjologiczne
-socjologia edukacji
-w Polsce powstały katedry socjologii
-prace polskich socjologów ukazywały się poza granicami Polski
-przedmiotem socjologii wychowania są społeczne mechanizmy procesu wychowania
-poszerzenie oddziaływań, nie ograniczanie ich wpływów, wpływ na jednostkę
-ma związek z pedagogiką społeczną (społeczne czynniki wpływające na efektywność procesu wychowania), pedagogika społeczna ogranicza się do wychowania dzieci i młodzieży, a socjologia edukacji interesuje się mechanizmami procesu wychowania, czyli związkami, zależnościami, prawidłowościami
Chałasiński- wychowanie w domu obcym jako instytucja społeczna- studia z socjologii edukacji
-prace chłopów, tło socjologiczne, drogi awansu społecznego robotnika
Stanisław Okoński- zajmował się procesami samokształcenia, problemami
Jan Szczepański, Stefan Bystroń- autor pracy „Szkoła i społeczeństwo”
-po wojnie był okres zastoju-efekt był taki, że pewnych sugestii socjologów nie uwzględniano
-rzeczywistość społeczna- zajmuje się zbiorowością, grupami, procesami, zjawiskami społecznymi
Socjologia edukacji-zajmuje się pewnym wycinkiem rzeczywistości społecznej, czyli rzeczywistością wychowawczą w zakresie empirycznym, teoretycznym, socjotechnicznym
Empiryzm-badania tej rzeczywistości wychowawczej na podstawie wyników badań formułuje się założeniami teoretycznymi
Socjotechnika- opracowanie skutecznych sposobów wychowania społecznego, korzystnie wpływają na organizację oddziaływań wychowawczych-by były jak najbardziej pozytywne
Przedmiot socjologii edukacji
-zbiorowości, zjawiska i procesy wychowawcze decydujące o kształtowaniu się poszczególnych grup, klas, warstw i kategorii społecznych, czyli etnicznych czy teoretycznych
-instytucje wychowania regulujące przebieg procesów wychowania, socjalizacyjnych wpływające na treści, formy oraz organizację czynności wychowawczych
-społeczno-kulturowy przebieg procesu wychowania umożliwiający realizację celów i zdań wychowawczych
-poziomy efektywności i jakości funkcjonowania procesów społecznych, wychowawczych i kulturowych w ramach mikro, mezo i makro systemów wychowawczych
-socjologia edukacji kumuluje w sobie 3 dziedziny:
1)socjologia makroedukacyjna
2)socjologia mezoedukacyjna
3)socjologia mikroedukacyjna
Makroedukacja- zajmuje się procesami, czynnikami związanymi z funkcjonowaniem dużych środowisk społecznych, np. kraj, kontynent, świat
Mezoedukacja- bada, poznaje, ustala wpływy elementów związanych z mezośrodowiskiem, np. środowisko miejskie, województwa, ustala czynniki korzystne, niekorzystne
Mikroedukacja- zajmuje się badaniem czynników występujących w mikrośrodowisku i wpływem tego procesu, np. środowisko rodzinne, szkolne, rówieśnicze
Formułuje szczegółowe zagadnienia, które bada socjologia edukacji:
-wychowanie jako zjawisko społeczne
-wychowanie a społeczeństwo
-struktura społeczna szkoły
-wychowanie a problemy ludnościowe
-stratyfikacja społeczna a szkoła
-wychowanie a wybrane procesy społeczne
-zachowania dewiacyjne w szkole
-dynamika grup w wychowaniu
-czynniki warunkujące, programy nauczania
-społeczność lokalna a szkoła
-aktualne kontrowersje w wychowaniu
-wychowanie zdrowotne
-edukacja a polityka
-wychowanie do przyszłości
Funkcje socjologii edukacji:
-funkcja poznawcza, teoretyczna- poznawanie, badanie społecznych uwarunkowań procesu edukacji i tworzeniu w oparciu o te badania teoretycznych podstaw
-f. humanistyczna- polega na wprowadzaniu młodego pokolenia w system norm i wartości, na kształtowaniu norm i wartości
-f. wychowawcza- polega na kształtowaniu wzorców i modelu zachowań społecznych, co ma istotne znaczenie dla formułowania ideału wychowawczego
-f. diagnostyczna- stawianie diagnozy, czyli określanie stanu danego procesu w celu podjęcia działań naprawczych
-f. prognostyczna- przewidywanie kierunków zmian, poziomów zmian
-f. socjotechniczna- polega na opracowywaniu skutecznych zmian w osobowości
-f. apologenetyczna i demaskatorska- polegająca na przedstawianiu zjawisk, procesów
Socjologia edukacji (zajmuje się problemami w szerszym aspekcie) współpracuje z pedagogika społeczną (zajmuje się problemami w węższym aspekcie)
-ich wyniki uzupełniają się
Socjologia edukacji- to nauka praktyczna (zmiana rzeczywistości), podstawą są badania, by była efektywna- muszą opierać się na teoretycznych podstawach (określonych teoriach) socjologii edukacji, wykorzystuje szereg koncepcji:
• neopozytywizm
• behawioryzm
• orientacja analityczna
• funkcjonalizm
• interakcjonizm
• neoewolucjonizm
|